LOTR orijinal üçlemesi neden Türkçe Dublaj izlenmelidir?

 

LOTR orijinal üçlemesi neden Türkçe Dublaj izlenmelidir?

Sizinde bildiğiniz üzere dublaj çoğunlukla orijinal dildeki oyunculukları bozabiliyor. Bu sebeple günümüzde çoğu kişi filmleri ve dizileri orijinal dil Türkçe altyazılı olarak izliyor. Bence Türkiye dublaj konusunda oldukça başarılı bir ülke. Özellikle animasyon serileri ve ünlü film serilerinin dublajları çok kaliteli olabiliyor. Dublaj sanatçısının düşebileceği en büyük hata film oyuncusunun sergilediği performansı yansıtamamak olurdu. Kimi zaman öyle dublajlar oluyor ki mimiklerle ses tonu uyuşmuyor abes kaçıyor. Bu kadar büyük riskler varken LOTR filmlerinin dublaj ile izlemeliyiz ? Öncelikle LOTR filmlerinin dublaj ekibi 1. Sınıf kalite dublaj sanatçılarından oluşuyor ve casting son derece başarılı. Orijinal seri ile karşılaştırırsanız aktörlerin sesleriyle dublajcıların seslerinin birbirine ne kadar yakın olduğunu farkedersiniz. İkinci olarak ise yine dublaj ekibinin büyük çabasıyla duygular kaçırılmamış, sırıtan tek bir sahne bile yok. Oyuncular kadar iyi iş çıkarmışlar seslendirmede. Üçüncü ve en vurucu etmen ise dublajın yapılmadan önce eser ve karakter incelemesinin çok derinlemesine yapılması. Hepiniz bilir filmde elf beyi Elrond "Lakin bu genç hobbit yüzüğü buraya kadar getirerek şerre karşı çok müstesna bir mukavemet göstermiş oldu" gibi dinazor çağından kalma bir cümle kurar. Yine hatırlayacağınız üzere Rohan Beyi Eomer "Bir Elf, bir cüce ve bir insanın atçan yurtta ne işi ola? "Hanidir hemşireme göz dikersin?" gibi cümleler kuruyor. Şuan repliklerini hatırlayamasamda Entlerde benzer bir şekilde eski dilden kelimeleri bolca kullanıyor. Zaten elfler ve entler yıllar boyu yaşayan çok kadim yaratıklar. Rohanlılar ise Gondor'un şatafatının gölgesinde yaşayan at beyleri, Gondor gibi yazı diline yakın bir dil konuşmaları beklenemezdi. Hobbitler ise tüm büyük halklardan uzakta kendi yağında kavrulan tarım kökenli bir halk. Onların konuşması ise şiveye yakın kelimelerle dolu. Elbette Tolkien'in kaleme alışı ve Türkçe çevirisinin mükemmelliği göz önüne alındığında aşırı zor bir iş değil LOTR dublajı. Fakat bu kadar kaliteli sanatçılara sahip olmamıza rağmen bu kadar az kaliteli iş çıkmasının yanında bir gümüş gibi parlıyor bu dublaj. Açıkçası shakespeare çalışmış, Tolkien'in eserlerindeki bazı bölümleri orijinal dilinden okumuş biri olarak orijinal filmde kullanılan bazı repliklerin dublaj kadar olması gerekeni yansıtmadığını düşünüyorum. Riders of Rohirrim sahnesini dublaj ve orijinal izleyerek bunu farkedebilirsiniz eğer İngilizceniz varsa. İngilizce de eğer shakespeare İngilizcesi kullanılırsa Türkçeden çok daha iyi bir şekilde eski yeni ayrımı yapılabiliyor. Türkçe kelime bazlı iken İngilizce verb evrimi bazlı. Yani genel olarak İngilizce verbler değişim geçirerek günümüze geliyor. Keşke şuan elimde orijinal dilde bir shakespeare oyunu olsa da örnek gösterebilsem. Neyse şuanda günlük İngilizcede çok nadir görülen, hatta İngiliz bir hocama sorduğumda bu kelimeyi bir tek kraliyet sarayında kullanıyorlar dediği shall not yine filmde "You shall not pass" olarak kadim ve bilge büyücü gandalf tarafından kullanılıyor. Sonuç olarak elbette film İngilizce kullanımı bağlamında kendiside bir dilbilimci olan Tolkien'e gayet saygılı fakat bizler anadili İngilizce olmayan insanlarız. Bu sebeple bence eski İngilizce ile modern İngilizce arasındaki tad farklarını anlayamıyoruz. Yalnızca matematiksel bir formül farklılığı gibi geliyor. Fakat günümüz Türkçesi ile Osmanlı Türkçesi arasındaki farklar bazen dili kullananın eğitimi, kökeni ve konumu hakkında bile fikir sahibi olmamızı sağlıyor.