Bursa vs İzmir, Subjektif bir karşılaştırma

 

BURSA VS İZMİR

Şehir Karşılaştırmaları Bölüm 1

Yazı teması: sosyo kültürel ve belediyecilik anlayışını baz alan şehirlerarası karşılaştırma raporu

Anahtar kelimeler: Bursa, izmir, izmirde yaşam, bursada yaşam, kordon, Nilüfer, belediyecilik

Başlamadan önce raporumun tamamen subjektif bir gözlem değerlendirmesi olduğunu, istatistiklere dayanmadığını belirtmek isterim. Bana göre bir şehirde yaşamı ölçebilmek için istatistik bilimi yetersiz kalıyor özellikle Türkiye gibi bir ülkede.

Böyle subjektif bir raporda gözlemcinin özellikleri belirtilmelidir. Ben son 2 yılımı Bursa ve İzmirde yaşayarak geçiren biriyim. Aslen bursalıyım şuan izmirde öğrenciyim. Orantısal olarak değişebilse de yılımın çoğunluğunu izmirde geçiriyorum. İzmirde ortalama bir öğrenci yaşamı sürüyorum, bursada orta üstü bir aile yaşamım var. Bu iki şehir dışında sakini olarak hiç bulunmadım başka şehirde. Fakat nüfus bakımından ilk 6 şehirde 1 2 hafta üstü turistliğim oldu.

Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Yapı:

Elimizdeki bu iki şehir nüfus bakımından türkiyenin 3. Ve 4. Şehri. İkisi de Büyükşehir statüsünde. 2 şehrinde ekonomik gelir giderleri İstanbul ve Ankaranın arkasında sıralanıyor ve geçmek üzere. 2 şehirde yüksek nüfusları sebebiyle, İstanbul kadar olmasa da, türkiyenin özeti denebilecek kadar kozmopolit bir nüfusa sahip. Bursa Marmara bölgesindeki ikinci Büyükşehir olarak karşımıza çıkıyor. İzmir ise Ege ve Akdeniz bölgesinin tek hakimi olan bir şehir. Bursa'nın en büyük avantajı ve en büyük dezavantajı İstanbula yakın olması. Bu konuyu diğer maddelerde detaylı bir şekilde açacağım. Gözlemime göre Türkiye ekonomik şartları baz alındığında Bursa İzmire göre daha dengeli bir gelir dağılımına sahip. Bahsettiğim olayın açıklaması ise Bursa'nın İstanbul yakınındaki sanayi şehri yani işçi şehri olması ama İzmir'in diğer büyük illere uzak turizm sanayi karışık bir ekonomiye sahip olması olabilir. Etnisitelerin gettolaşması bursada ve İzmirde benzer oranlarda olsa da Bursa çok daha yumuşak geçiş hatlarına sahip. İzmirde getto mahalleler şatafatlı gökdelenlerin arkasında adeta bir eleştirel bir fotoğraf karesi gibi yükselirken Bursa da böyle bir duruma rastlamak olasılığınız düşük.

Belediyecilik karşılaştırma kriterleri: Şehir içi ulaşım, şehir dışı ulaşım, kültürel faaliyetler, altyapı

Belediyecilik faaliyetlerine kendimce + ve - puanlar vereceğim. Yazı sonunda bu puanları toplayarak hangi şehrin belediyecilik konusunda önde olduğunu görebiliriz.

Şehir içi Ulaşım: Şehir içi ulaşım konusunda bu iki şehir arasında çok büyük bir fark var. Öncelikle ulaşıma etki eden etmenlerden olan coğrafi yapıyla başlayalım. İki şehirde gerek yüzölçümleri gerek rakım ve şehirleşme arasındaki ters orantılı bölgeler yüzünden ulaşım konusunda zorluklar yaşayabilecek şehirler. Özellikle kentleşmenin İzmire kıyasla daha düzensiz oluşu ve Uludağ gibi dev bir coğrafi etki sebebiyle ulaşım konusunda bursa'nın sorunlarının izmirden bir tık daha büyük olduğunu düşünüyorum. Bursa'da halihazırda otobüs hatları, özel minibüs ve otobüsler, metro hattı ve tramvay hattı, Marmara içi deniz otobüsü seferleri bulunmakta. İzmirde metro ve izban olmak üzere farklı 2 adet raylı taşıma, tramvay, otobüs hatları, vapur, özel minibüs ve otobüsler bulunmakta. Sayılarına bakıldığı zaman izmir belediyesinin ulaşım konusunda sağladığı imkanın daha iyi durumda olduğu görülebilir. Özellikle ulaşım araçları arası aktarma çözümü ile büyük bir coğrafyaya yayılmış şehirleşme içinde vatandaş için Seyehat etmeyi çileden çıkartmışlar. İzmirde kullanılan eshot kartını bir kere kullandıktan sonra otobüs, raylı hatlar ve vapur dahil olmak üzere 90 dakika boyunca ücretsiz aktarma yapabiliyorsunuz. İzmirde raylı hatların uzunluğu muazzam düzeyde ve her geçen gün daha da ilerliyor. Şehrin kilit noktalarına ulaşım konusunda çok iyi durumda. Mesela havalimanı, otogar, üniversiteler, merkez ve tatil beldelerine kadar uzanan bir hat trafiği var. Ulaşım ücretleri ise bursaya nazaran daha ucuz durumda. İlk defa tecrübe edildiği zaman ulaşım ağını kavramak zor ama bu aşılıyor. Bursaya geldiğimizde ise yalnızca şehir merkezi, üniversite gibi noktalara ancak ulaşan yüzeysel bir metro hattıyla karşı karşıyayız. Hat hala şehirdeki otogara ve havalimanına ulaşmaktan çok uzak. Otobüs hattı ise trafiği tıkamaktan ve raylı ulaşımın eksikliğini kapatmaya çalışmaktan fazla bir şey yapamıyor. İşçi şehri olması yüzünden iş giriş çıkış saatlerinde kilit bir trafikle karşı karşıya kalıyoruz. Aktarma sistemi yok ve ulaşım gerçekten de pahalı.

Bursa - -

İzmir ++

Şehir dışı ulaşım: Bursa ve İzmir şehir merkezinde birer adet şehirlerarası otogara sahip. İzmir ve Bursa birer adet havalimanına sahip. 2 şehri birbirine ve diğer şehirlere bağlayan birçok otoban mevcut. İzmir şehirlerarası yolları kendine çeken bir şehir iken Bursa şehirlerarası yolların İstanbul arasındaki duraklama noktası gibi. Bursa'nın otogarı nispeten şehir dışındayken izmir otogarı daha eski ve şehir içinde. Fakat bu duruma rağmen izmir otogarına giden yollar daha iyi planlanmış ve çok nadir bir trafik oluşuyor. Bursa otogarı yollarında her daim trafik bulunuyor ve bursaya uğrayan otobüslerle İstanbula giden çoğu yolcu bundan muzdarip. İzmir havalimanı bir büyük şehire göre gayet gelişmiş ve birçok uçuşun bulunabildiği, merkezde bulunan bir havalimanı iken Bursa nın havalimanı şehir merkezine uzak bir ilçesinde, çoğu yere uçuşu olmayan küçük bir havalimanı. Daha öncede söylediğim gibi bu da İstanbula yakın olmanın dezavantajlarından biri. Çoğu yolcu gibi hava ulaşımı şirketleri de Bursa havalimanına yatırım yapmak yerine yolcuları İstanbul havalimanına çekiyor, buralara otobüsle ulaşım sağlanıyor.

Bursa -

İzmir +

Kültürel Faaliyetler ve Turizm: Bursa ve İzmir farklı kategoriler içeren kültür şehirleri. Bursa Anadolu coğrafyasının turizmini taşırken izmir tatil turizminin ekmeğini yiyiyor. İzmirde antik çağ kalıntıları tarihsel turizmin odak noktası iken Bursa'da yakın dönem Anadolu medeniyetlerinin kalıntıları turizmin odak noktası. Modern kültürel faaliyetler konusunda izmir tiyatro, sinema, müze, sokak sanatı, sosyal yaşam alanları konusunda çok gelişmiş durumda. Zannımca izmir belediyesinin en çok önem verdiği konulardan biri kültürel ve sosyal yaşamı destekleyen projeler. Sanat konusunda izmir belediyesinin akla gelmeyecek şeyler yaptığını görebilirsiniz. Sanat galerileri, tiyatro ve sinema festivalleri, edebiyat forumları bunlardan sadece birkaçı. Ayrıca sosyal yaşam alanları anlamında çok iyi bir anlayış mevcut. Öğrencilerin onlarca faaliyetten yararlanabildiği gençlik merkezleri, kütüphaneler, muhteşem düzen ve temizliğe sahip park alanları bunlardan sadece birkaçı. Fakat şahsen kendim izmir belediyesinin entel Feridun havasında, sanat konusunda bazen parasını har vurup harman savurduğunu gördüm. Festivaller kapsamında amatör sanat gruplarına, sergilemeler karşılığında çok yüksek meblağlar ödeniyor. Toplamda 20 30 dakikalık provayla çıkarılan bir gösterime ne kadar para verildiğini tahmin bile edemezsiniz. Bursa kültür sanat konusunda Anadolu şehirlerinden yukarıda fakat ilk 3 şehirden aşağıda bir durumda. Gitgide geliştiğini ve ileride daha iyi bir duruma geleceğini düşünüyorum. Sosyal yaşam alanları konusunda belediye diğer konularda olduğu kadar vurdumduymaz değil. Yine ilk 3 şehirle karşılaştırılamayacak durumda olsa da bursada parklar ve yaşam alanları vasatın bir tık üstünde. Bence şehrin bu konulardaki en büyük sorunu halktan rağbet görememesi. Şehirde gezerken herhangi bir yerde aa ne güzel yermiş diyip yıkılıp dökülüp harabeye döndüğünü farkettiğiniz yaşam alanları oluyor. Sorun şehir sakinlerinde mi yoksa yaşam alanlarının yanlış konumları mı bilmiyorum.

İzmir +

Bursa Nötr

Altyapı: İzmirde biraz yaşamış herkes altyapının boktanlığını bilir. Özellikle kış aylarında çok fazla yağış almasıyla izmirin altyapısı harabeye döner. Belki de şehrin belediyecilik anlamında en zayıf yönü budur. Su ve elektrik kesintileri bol olur. Kendinizi bir gün içinde oluşmuş nehirden geçerken bulabilirsiniz. Şehirleşme sırasında yol planlamasının eksik yapılması sebebiyle yollar sürekli sular altında. Bursa'nın daha zor bir coğrafyası olduğunu söylemiştim. Buna rağmen Bursa'da altyapı gerçekten kalitelidir. İzmirin aksine soğuk olması sebebiyle bursa'nın her yerine su ve elektrik hatları dışında doğalgaz hattı ulaşmıştır. Bursa kış aylarında soğuk, lodos ve yağışlarla mücadele eden bir şehir. Ben 21 yıllık Bursa sakini olduğum sürece çok nadir sel baskınına rastladım. İki şehir arasındaki coğrafi olaylarla mücadele konusundaki farkı 2 adet örnekle özetleyeceğim. Bursa da lodosta patladığını gördüğüm durak camı diğer gün yeniden takılmışken izmirde 4 gün boyunca üniversitenin dersliklerine kadar işlemiş su içinde yürüdüğümü biliyorum.

Bursa +++

İzmir - -

Sonuç: Şahsi kanaatime göre bu kriterler çerçevesinde izmir bursaya kıyasla daha yaşanabilir bir şehir. Verdiğim puanları topladığımız da Bursa 0/İzmir 2 puana sahip. Şehirlerin yaşanabilirliği konusunda bu bahsettiğim kriterlere bakmak doğru olur. Dediğim gibi ikisi de türkiyenin en büyük şehirlerinden ve türkiyenin özeti denebilecek bir seviyede halka sahipler.